วช. หนุนวิจัยอาหารเพื่อผู้ป่วยเบาหวานรสชาติไม่จืดชืดตำรับท้องถิ่นสุรินทร์

สำนักงานวิจัยแห่งชาติ (วช.) สนับสนุนทุนวิจัยพัฒนาตำรับอาหารท้องถิ่นสุรินทร์สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ให้ผู้ป่วยมีทางเลือกในการรับประทานอาหารได้อย่างมีความสุข ได้ต้นแบบตำรับอาหารพิเศษ 40 ตำรับ วางแผนต่อยอดทดสอบประสิทธิภาพควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด วิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการ เผยแพร่องค์ความรู้แก่สาธารณะ และผลิตในรูปอาหารพร้อมรับประทานในเชิงพาณิชย์ต่อไป

ดร.สุธีรา อินทเจริญศานต์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาการส่งเสริมสุขภาพเด็กและผู้สูงอายุ ภาควิชาเกษตรและสิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ พัฒนาตำรับอาหารท้องถิ่นสุรินทร์เป็นอาหารพิเศษสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน โดยได้รับทุนวิจัยจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ผ่านการบริหารจัดการทุนวิจัย โดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) ภายใต้แผนงานงบประมาณมุ่งเป้าตอบสนองความต้องการของประเทศโดยเร่งด่วน ปีงบประมาณ 2561 กลุ่มเรื่องอาหารเพื่อเพิ่มมูลค่าและความปลอดภัยผู้บริโภค

สำหรับแรงบันดาลใจที่ผลักดันในการพัฒนาตำรับอาหารท้องถิ่นสำหรับผู้ป่วยเบาหวานนั้น เนื่องจาก ดร.สุธีราอาศัยอยู่ในพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ได้แก่ ไทยเขมร ไทยกูย และไทยลาว จึงได้พบความหลากหลายของตำรับอาหารถิ่นที่แฝงด้วยภูมิปัญญาในการปรุงที่เป็นเอกลักษณ์ และหลายตำรับมีองค์ประกอบเป็นผักและสมุนไพรพื้นบ้านที่มีคุณสมบัติในการช่วยชะลอและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อีกทั้งได้พบเห็นผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องทนรับประทานอาหารที่จืดชืด จึงเกิดความคิดในการพัฒนาตำรับอาหารที่เป็นทางเลือกให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารได้อย่างมีความสุข

ผลจากการพัฒนาตำรับอาหารถิ่นเป็นอาหารพิเศษเพื่อผู้ป่วยเบาหวาน ดร.สุธีราพัฒนาตำรับอาหารพิเศษได้ 40 ตำรับ ซึ่งแบ่งเป็นตำรับอาหารคาว 21 ตำรับ เช่น แกงสายบัวปลาทู แกงหัวปลีใส่ไก่ แกงเผือกปลาย่าง ต้มปลาช่อนผักแขยง ตำมะเขือพวงใบมะขาม และตำรับอาหารหวาน 19 ตำรับ เช่น ขนมสายบัว

ขนมเทียนแก้ว ขนมผักปลัง วุ้นกระเจี๊ยบเขียว ข้าวต้มใบมะพร้าวสูตรผสมบุกและผักปลัง โดยเกณฑ์ในการคัดเลือกอาหารท้องถิ่นมาพัฒนาเป็นอาหารพิเศษนี้ คัดเลือกจากตำรับอาหารท้องถิ่นที่ประชาชนยังคงนิยมบริโภค และเป็นตำรับอาหารที่ใช้วัตถุดิบพืชผักพื้นบ้าน หาง่ายในท้องถิ่น และมีสรรพคุณช่วยชะลอและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อีกทั้งยังมีวิธีปรุงประกอบไม่ซับซ้อนเพื่อให้ผู้ป่วยปรุงอาหารเองที่บ้านได้

การพัฒนาตำรับอาหารท้องถิ่นเพื่อผู้ป่วยเบาหวานนี้นักวิจัยพบอุปสรรคเรื่องวัตถุดิบไม่เพียงพอ เนื่องจากผักพื้นบ้านบางชนิดขึ้นอยู่กับฤดูกาล รวมถึงการคงคุณค่าทางโภชนาการและการยืดอายุการเก็บรักษาอาหารที่อยู่ในรูปการปรุงสุกพร้อมรับประทาน ทั้งนี้ ทีมวิจัยมีแนวทางในการต่อยอดผลงานต่อไป คือ การทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานทางคลีนิก การวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการและพฤกษเคมีจากห้องปฏิบัติการเพื่อยืนยันผลการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด จากนั้นยังมีแนวทางเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับตำรับอาหารพิเศษสำหรับผู้ป่วยเบาหวานแก่สาธารณะ และต่อยอดเทคโนโลยีผลิตอาหารพิเศษในรูปแบบอาหารพร้อมรับประทานสำหรับเชิงพาณิชย์ต่อไป

ในการวิจัยตำรับอาหารพิเศษนี้ ดร.สุธีรา ยังมีผู้ร่วมวิจัย ประกอบด้วยอาจารย์จากภาควิชาเกษตรและสิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ได้แก่ นายจีระเดช อินทเจริญศานต์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาการส่งเสริมสุขภาพเด็กและผู้สูงอายุ นางสาวดาวินี ชิณวงศ์ อาจารย์ประจำสาขาวิชาการแพทย์แผนไทย และผู้ช่วยศาสตราจารย์กัญญา กิ่งจันทร์ อาจารย์ประจำสาขาวิชา สาธารณสุขศาสตร์ พร้อมด้วย นางสมนึก โตมะสูงเนิน นักโภชนาการชำนาญการพิเศษ กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลสุรินทร์