วช.อบรม “ชีววิธี” คุมศัตรูพืช
เพิ่มมูลค่า “ชาใบเมี่ยง-ลำไย”
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ (ศช.) จัดประชุมฝึกอบรม “การควบคุมโดยชีววิธีเพื่อการผลิตพืชปลอดภัย” ณ ศูนย์ประชุมภูฟ้าพัฒนา จังหวัดน่าน โดยนางสาวสุกัญญา ธีระกูรณ์เลิศ รักษาราชการแทนเลขาธิการคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ เป็นประธานเปิดการประชุมและบรรยายพิเศษ“นโยบาย วช. กับการผลักดันผลงานวิจัยด้านการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีไปสู่การใช้ประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม”
นางสาวสุกัญญา ธีระกูรณ์เลิศ รักษาราชการแทนเลขาธิการคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า วช. โดยศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ หรือ ศช. ได้มีการส่งเสริมการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี รวมทั้งให้การศึกษาและฝึกอบรมและการบริหารศัตรูพืชแบบบูรณาการ เพื่อลดการใช้สารเคมีของเกษตรกรที่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม และนำไปสู่การอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนของศัตรูธรรมชาติที่เป็นประโยชน์ โดยพบว่า ปัจจุบันในพื้นที่ภาคเหนือซึ่งประสบความสำเร็จอย่างดียิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจังหวัดเชียงราย ก่อให้เกิดเครือข่ายการผลิตข้าวไรซ์เบอรี่ชีวินทรีย์ เครือข่ายผลิตชาวาวีโดยกระบวนการชีววิธี และสร้างวิทยากรด้านควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีในพื้นที่จังหวัดเชียงราย และภาคเหนือตอนบน
โดยศูนย์ได้ขยายเครือข่ายด้านการควบคุมโดยชีววิธีในพื้นที่ภาคเหนือในหลายพื้นที่ และในจังหวัดน่าน โดยเฉพาะพื้นที่พิเศษภายใต้โครงการภูฟ้าพัฒนาตามโครงการพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน ๕ แห่ง ซึ่งหน่วยงานในพื้นที่อำเภอบ่อเกลือมีความสนใจและต้องการให้เกษตรกรในพื้นที่มีการเรียนรู้การจัดการศัตรูพืชโดยลดการใช้สารเคมี ให้มาใช้กระบวนการทางชีววิธี เนื่องจากหลังจากฤดูเก็บเกี่ยวจะไม่สามารถทำนาในฤดูข้าวนาปังได้ จึงต้องมีการปลูกพืชล้มลุกอื่นๆแทน ได้แก่ ข้าวโพด พริก หอม กระเทียม ผักต่างๆ โดยมีลำไยเป็นพืชยืนต้นหลักของเกษตรกรในพื้นที่ และมักประสบปัญหาศัตรูพืชระบาดเช่น เพลี้ยไฟในพริก หนอนกระทู้หอม โรคเน่าหรือแอนแทรคโนสในกระเทียม และมวนลำไย เป็นต้น
ศช. จึงได้ดำเนินการจัดการความรู้ในการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีแก่ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน จำนวน ๕ แห่ง และเกษตรกรในพื้นที่ โดยได้จัดการฝึกอบรมเกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีการควบคุมศัตรูข้าวโดยชีววิธี แก่เกษตรกรอำเภอวังผา และการบริหารจัดการศัตรูชา ข้าว และผักโดยชีววิธี แก่เกษตรกรอำเภอบ่อเกลือเมื่อเดือนมิถุนายน ๒๕๕๘ เป็นผลให้เกษตรกรและเจ้าหน้าที่เกษตรได้รับความรู้ ความเข้าใจเรื่องการเพาะเลี้ยงแมลงศัตรูธรรมชาติเพื่อใช้ในการควบคุมโรคและแมลงศัตรูพืช ด้วยการนำชีวภัณฑ์แบคทีเรียบาซิลลัส เมกะทีเรียม (Bacillus megaterium) นำไปแก้ปัญหาการระบาดของโรคพืช
ต่อมาพบว่า ชาที่ปลูกในพื้นที่จังหวัดน่านซึ่งเป็นพื้นที่ปลูกชามากเป็นอันดับสามรองจากเชียงรายและเชียงใหม่ เป็นชาที่มีคุณภาพแต่ขาดการพัฒนา ส่งเสริมแปรรูป และเพิ่มมูลค่า โดยเฉพาะชาอัสสัม หรือ ชาใบเมี่ยง วช. ตระหนักถึงความสำคัญในการถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีให้แก่เกษตรกร จึงร่วมกับศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดน่าน สภาเกษตรกรจังหวัดน่าน และสำนักงานเกษตรจังหวัดน่าน จัดการประชุมฝึกอบรม เรื่อง “การเพิ่มมูลค่าชาอัสสัม (ชาใบเมี่ยง) และการบริหารจัดการศัตรูพืชผักโดยชีววิธี” ในวันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ ณ ห้องประชุมศูนย์ภูฟ้าพัฒนา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และเรื่อง “การบริหารจัดการสวนลำไยเพื่อเพิ่มมูลค่า และการจัดการศัตรูข้าวโพด พืชผักโดยชีววิธี” ในวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ ณ หอประชุมที่ว่าการอำเภอท่าวังผา อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน เพื่อสร้างผู้นำเกษตรกร สร้างเครือข่ายการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีของศูนย์ฯ รวมทั้งเพื่อเป็นการให้ความรู้แก่ เกษตรกรผู้ปลูกชา พืชผักปลอดภัยในจังหวัดน่าน ให้ลดการใช้สารเคมี เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รู้จักนำกระบวนการทางชีววิธีไปปรับใช้ในกระบวนการผลิต เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจทางเกษตรให้ยั่งยืนต่อไป
เกษตรกรผู้สนใจสามารถขอรับข้อมูลการกำจัดศัตรูพืชโดยชีววิธีได้ที่ ศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ โทรศัพท์ ๐๒ ๙๔๒ ๘๒๕๓, ๐๒ ๙๔๒ ๕๒๕๓
