ไทยพร้อมรับมือโรคจากสัตว์สู่คน
“Global One Health Day 2017”
ดร.นพ.อนุพงค์ สุจริยากุล นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค เป็นประธานเปิดการประชุมวิชาการเครือข่ายสุขภาพหนึ่งเดียว “Global One Health Day 2017 : One Health Challenges in Thailand 4.0 Era” ณ โรงแรมตวันนา กรุงเทพฯ โดยมีผู้แทนจาก 7 กระทรวง 1 องค์กร ร่วมประกาศความร่วมมือในการเฝ้าระวังป้องกันการเกิดโรคระบาดจากสัตว์สู่คน หรือ โรคติดต่ออุบัติใหม่จากสัตว์ ที่สามารถสร้างความสูญเสียทั้งชีวิตและเศรษฐกิจ สังคมและการค้าของประเทศได้อย่างมหาศาล
ดร.นพ.อนุพงค์กล่าวว่า ประเทศไทยมีการดำเนินงานตามแนวคิด One health โดยการก่อตั้งเครือข่ายสุขภาพหนึ่งเดียวอย่างเป็นทางการตั้งแต่ปี 2550 หลังจากเหตุการณ์ระบาดของไข้หวัดนก ซึ่งส่งผลกระทบในวงกว้างทั้งในวงการปศุสัตว์ วงการสาธารณสุข และเศรษฐกิจของไทย จึงเป็นจุดที่ทำให้ต้องมีความร่วมมือกันระหว่างหน่วยงานในหลายภาคส่วน ซึ่งประเทศไทยได้มีการพัฒนาและดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างความเข้มแข็งระหว่างหน่วยงานหลายภาคส่วน โดยเริ่มจากการลงนามความร่วมมือระหว่าง 4 กรม จนถึงปัจจุบันพัฒนาไปจนถึงลงนามความร่วมมือในระดับ 7 กระทรวง และ 1 สถาบัน มียุทธศาสตร์การดำเนินงานภายใต้แนวคิดสุขภาพหนึ่งเดียวระบุอยู่ในแผนยุทธศาสตร์เตรียมความพร้อม ป้องกัน และแก้ไขปัญหาโรคติดต่ออุบัติใหม่แห่งชาติ มีมติในสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ มีศูนย์ประสานงานเครือข่ายสุขภาพหนึ่งเดียว
ที่ผ่านมายังอยู่ในการดำเนินการระยะต้น ซึ่งในระยะยาวนั้น มีแผนปลูกฝังแนวคิด One health ให้กลมกลืนไปกับการใช้ชีวิตประจำวันของประชาชน ด้วย เช่น จากการลงนาม MOU นั้น กระทรวงศึกษาธิการมีแผนที่จะสอดแทรกเนื้อหาสุขภาพหนึ่งเดียว เข้าไปในบทเรียน เริ่มตั้งแต่ปฐมวัย จนถึงระดับมหาวิทยาลัยซึ่งได้ดำเนินการแล้ว นอกจากนี้ในแต่ละหน่วยงานเครือข่ายยังมีการจัดทำสื่อเพื่อเผยแพร่แนวคิดสุขภาพหนึ่งเดียวแบบเข้าใจง่าย เพื่อให้เข้าถึงประชาชน รวมทั้งใช้โอกาสงานวันสุขภาพหนึ่งเดียวโลก เพื่อเผยแพร่แนวคิดนี้
ขณะเดียวกันยังหาเครือข่ายเพิ่มเติมทำให้ในปัจจุบันมีเครือข่ายอยู่ทั่วประเทศ ตั้งแต่ระดับท้องถิ่น อบต. เทศบาล ซึ่งการมีระบบความร่วมมือที่ดี จะนำไปสู่การป้องกันโรคและควบคุมโรคที่ดี ทำให้มีสุขภาพดีทั้งคนและสัตว์ ภายใต้สิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อสุขภาพ จนขณะนี้กล่าวได้ว่า ไทยมีความพร้อมรับมือกับโรคระบาด จนได้รับการยกย่องจากนานาชาติ
อย่างไรก็ดี ไทยไม่ได้ประมาท เพราะปัจจุบันยังคงมีโรคจากสัตว์สู่คนที่ต้องเฝ้าระวัง หรือกล่าวได้ว่า โรคจากสัตว์สู่คนมีมากถึง 70% เช่น โรคพิษสุนัขบ้า ที่ไทยกำลังปราบเพื่อให้หมดไปภายในปี 2563 นอกจากนี้ยังมี โรคฉี่หนู หรือโรคเลปโตสไปโรซิส สำหรับโรคไข้หวัดนกที่เกิดการระบาดในช่วงปี 2546-2547 ประเทศไทยสามารถควบคุมได้หมดแล้ว ขณะนี้ถือว่าไม่มี แม้ยังพบเกิดขึ้นในประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งโรคไข้หวัดนี้มีการเปลี่ยนแปลงหลายสายพันธุ์ H5N1,H7N9 พบที่จีน และH5N6 โดยเชื้อติดต่อจากสัตว์ปีกสู่คนได้ แต่ยังติดต่อจากคนสู่คนได้อย่างจำกัด